Güler Psikoloji - Blog

Finansal Stresle Başa Çıkmak

Para endişelerinden bunalmış mı hissediyorsunuz? Koşullarınız ne olursa olsun, bu zorlu ekonomik dönemleri atlatmanın, stresi ve kaygıyı hafifletmenin ve mali durumunuzun kontrolünü yeniden kazanmanın yolları var.

Finansal Stresi Anlamak

Para konusunda endişeleniyorsanız, yalnız değilsiniz. Dünyanın her yerinden ve toplumun her kesiminden birçok kişi, bu zor zamanda finansal stres ve belirsizlikle başa çıkmak zorunda kalıyor. Sorunlarınız ister iş kaybından, ister artan borçtan, ister beklenmeyen harcamalardan ya da birden fazla faktörün birleşiminden kaynaklansın, finansal kaygı modern yaşamdaki en yaygın stres faktörlerinden biridir. Amerikan Psikoloji Derneği’nin (APA) yaptığı bir araştırma, küresel koronavirüs pandemisinden ve bunun sonucunda ortaya çıkan ekonomik çöküşten önce bile, Amerikalıların %72’sinin en azından arada sırada para konusunda stres hissettiğini ortaya çıkardı. Son zamanlardaki ekonomik zorluklar, artık daha da fazla kişinin mali zorluklarla karşı karşıya olduğu anlamına geliyor.

Her türlü ezici stres kaynağı gibi, finansal sorunlar da zihinsel ve fiziksel sağlığınıza, ilişkilerinize ve genel yaşam kalitenize büyük zararlar verebilir. Para kaygılarından dolayı kendinizi bunalımda hissetmeniz ve bu durumun uykunuzu, özgüveninizi ve enerji seviyenizi olumsuz etkilemiş olması oldukça normaldir. Kendinizi kızgın, utanmış veya korku dolu hissetmenize neden olabilir, en yakınınızdaki kişilerle gerginlik ve tartışmaları körükleyebilir, acıyı ve ruh hali değişimlerini şiddetlendirebilir ve hatta depresyon ve anksiyete riskinizi artırabilir. Endişelerinizden kaçmak için alkol tüketimine başlamak ya da arttırmak veya madde kullanmak gibi sağlıksız başa çıkma mekanizmalarına başvurabilirsiniz. En kötü koşullarda, finansal stres intihar düşüncelerine veya eylemlerine bile yol açabilir. Ancak durumunuz ne kadar umutsuz görünürse görünsün, yardım mevcut. Para sorunlarınızı doğrudan çözerek finansal bataklığın içinden çıkmanın bir yolunu bulabilir, stres seviyenizi azaltabilir ve mali durumunuzun ve hayatınızın kontrolünü yeniden kazanabilirsiniz.

Finansal Stresin Sağlığınıza Etkileri

Hepimiz bir noktada hayatta paradan çok daha önemli şeylerin olduğunu bilsek de, finansal zorluklarla mücadele ederken, korku ve stres dünyanızı ele geçirebilir. Özsaygınıza zarar verebilir, kendinizi kusurlu hissetmenize neden olabilir ve sizi umutsuzluk duygusuyla doldurabilir. Finansal stres bunaltıcı hale geldiğinde zihniniz, bedeniniz ve sosyal yaşamınız ağır bir bedel ödeyebilir.

Finansal stres şunlara yol açabilir:

• Uykusuzluk veya diğer uyku zorlukları – Örneğin geceleri ödenmemiş faturaları düşünmek veya gelir kaybı endişesi uykuya dalmanızı geciktirebilir ve/veya uykunuzdan aldığınız verimi düşürebilir.

• Kilo alımı (veya kaybı) – Stres iştahınızı bozabilir ve endişeyle aşırı yemenize veya para biriktirmek için öğün atlamanıza neden olabilir.

• Depresyon – Maddi sorunlar ile yaşamak, herkesin moralini bozabilir, umutsuzluğa kapılmasına, konsantre olma veya karar vermede zorluk yaşamasına neden olabilir. İngiltere’deki Nottingham Üniversitesi’nde yapılan bir araştırmaya göre, borçla mücadele eden kişilerin depresyona girme olasılığı iki kattan fazla.

• Endişe – Para bir güvenlik ağı olabilir; o olmadan kendinizi savunmasız ve endişeli hissedebilirsiniz. Ödenmemiş faturalar veya gelir kaybıyla ilgili endişeler çarpıntı, terleme, titreme ve hatta panik atak gibi anksiyete belirtilerini tetikleyebilir.

• İlişki zorlukları – Para genellikle çiftlerin tartıştığı en yaygın konu olarak gösteriliyor. Kontrol edilmediği takdirde finansal stres sizi ve/veya partnerinizi öfkeli ve asabi yapabilir, cinselliğe olan ilginizi kaybetmenize neden olabilir ve en güçlü ilişkilerin bile temellerini yıpratabilir.

• Sosyal çekilme – Maddi kaygılar arkadaşlarınızdan uzaklaşmanıza, sosyal yaşamınızı kısıtlamanıza, kabuğunuza çekilmenize neden olabilir ve bu durum stresinizi daha da kötüleştirir.

• Baş ağrısı, mide-bağırsak sorunları, şeker hastalığı, yüksek tansiyon ve kalp hastalığı gibi fiziksel rahatsızlıklar – Ücretsiz sağlık hizmetinin olmadığı ülkelerde, para kaygıları, ek masraflara maruz kalma korkusuyla doktora gitmeyi geciktirmenize veya doktor randevularını tamamen atlamanıza da neden olabilir.

• Çok fazla içki içmek, reçeteli veya yasa dışı ilaçları kötüye kullanmak, veya aşırı yemek yemek gibi sağlıksız başa çıkma yöntemleri – Para endişeleri kendine zarar verme veya intihar düşüncelerine bile yol açabilir.

Kötü Mali Sağlık ve Kötü Ruh Sağlığının Kısır Döngüsü

Bir dizi araştırma, finansal kaygılar ile depresyon, anksiyete ve madde bağımlılığı gibi zihinsel sağlık sorunları arasında döngüsel bir bağlantı olduğunu ortaya koydu.

Maddi sorunlar ruh sağlığınızı olumsuz etkiler. Borç stresi veya diğer mali sorunlar kendinizi depresif veya endişeli hissetmenize neden olur.

Ruh sağlığınızın bozulması parayı yönetmenizi zorlaştırır. Konsantre olmakta zorluk yaşayabilir, veya artan fatura yığınıyla başa çıkacak enerjiden yoksun olabilirsiniz. Bunun yanı sıra, kaygı veya depresyon nedeniyle işten izin almak zorunda kalarak, gelir kaybedebilirsiniz.

Parayı yönetmedeki bu zorluklar, daha fazla mali soruna ve zihinsel sağlık sorunlarının kötüleşmesine yol açmakla birlikte, bu iki sorun kümesinin birbirlerini tetikleyerek, bahsettiğimiz kısır döngünün devam etmesine yol açar. Artan para sorunları ve azalan zihinsel sağlıktan oluşan, aşağıya doğru giden bir sarmalın içinde sıkışıp kalırsınız.

Şu anda durumunuz ne kadar kasvetli görünürse görünsün, bir çıkış yolu var. Bu stratejiler döngüyü kırmanıza, para sorunlarının yarattığı stresi hafifletmenize ve yeniden istikrar bulmanıza yardımcı olabilir.

Peki, Bu Stratejiler Neler?

1. Strateji: Biriyle Konuşun

Güvendiğiniz bir arkadaşınızla veya sevdiğiniz biriyle yüz yüze konuşmak, stres ile başa çıkmada yardımcı olduğu kanıtlanmış olan yollardan biridir. Güvendiğiniz insanlarla mali sorunlarınız hakkında açıkça konuşmak, olaylara farklı bir açıdan bakmanıza da yardımcı olacaktır. Parayla ilgili endişelerinizi kendinize saklamak, sadece endişelerinizi güçlendirerek ruhsal sağlığınızı tehlikeye atar. Sorunlarınızı güvendiğiniz birine basit bir şekilde ifade etmek, onların çok daha az korkutucu görünmesini sağlayabilir.

–> Konuştuğunuz kişinin sorunlarınızı çözebilmesi veya maddi yardım sunabilmesi gerekmiyor. Yükünüzü hafifletmek için, yargılamadan veya eleştirmeden, meseleyi konuşmaya istekli olmaları yeterli.

–> Yaşadıklarınız ve duygularınız konusunda dürüst olun.

–> Endişeleriniz hakkında konuşmak, neyle karşı karşıya olduğunuzu anlamanıza yardımcı olabilir. Arkadaşınız ya da sevdiğiniz kişi, tek başınıza düşünemediğiniz çözümleri ortaya çıkarabilir.

Profesyonel Destek Almak

Duygusal destek için konuşabileceğiniz bir arkadaşınız veya sevdiğiniz biri olsun veya olmasın, bir uzmandan pratik tavsiyeler almak her zaman iyi bir fikirdir. Yardım istemek bir zayıflık işareti değildir ve bir ebeveyn veya eş olarak herhangi bir şekilde başarısız olduğunuz anlamına gelmez. Bu sadece mali durumunuzun strese neden olduğunu ve ele alınması gerektiğini anlayacak kadar akıllı olduğunuz anlamına gelir.

2. Strateji: Bir Plan Yapın ve Ona Bağlı Kalın

Tıpkı finansal stresin çeşitli para sorunlarından kaynaklanabileceği gibi, aynı derecede geniş bir çözüm yelpazesi de vardır. Spesifik sorununuzu çözmeye yönelik plan, daha sıkı bir bütçe içinde yaşamak, kredi kartı borcunuzun faiz oranını düşürmek, çevrimiçi harcamalarınızı kısıtlamak, devlet yardımı almak, iflas ilan etmek veya yeni bir iş ya da ek gelir kaynağı bulmak bu yelpazenin içerisinde yer alan çözüm yollarından bir kaçıdır.

Mali durumunuzun tablosunu çıkardıysanız, isteğe bağlı ve anlık harcamaları ortadan kaldırdıysanız ve harcamalarınız hala gelirinizi aşıyorsa, aslında önünüzde üç seçenek vardır: gelirinizi artırın, harcamalarınızı azaltın veya her ikisi de. Bu hedeflerden herhangi birine nasıl ulaşacağınız, bir plan yapmayı ve onu takip etmeyi gerektirecektir.

1. Finansal sorununuzu tanımlayın – Tablonuzu çıkardıktan sonra, karşılaştığınız finansal sorunu net bir şekilde tanımlayabiliyor olmalısınız. Kredi kartı borcunuzun çok fazla olması, gelirinizin yeterli olmaması ya da kendinizi stresli veya kaygılı hissettiğinizde gereksiz alışverişlere aşırı para harcamanız yaşadığınız maddi sorunların kaynağı olabilir. Ya da belki de kaynak, bu sorunların bir birleşimidir. Her biri için ayrı bir plan yapın.
2. Bir çözüm geliştirin – Ailenizle veya güvendiğiniz bir arkadaşınızla beyin fırtınası yapın veya ücretsiz bir mali danışmanlık hizmetine danışın. Kredi kartı şirketleriyle görüşmenin ve daha düşük bir faiz oranı talep etmenin sorununuzu çözmeye yardımcı olacağına karar verebilirsiniz. Ya da borcunuzu yeniden yapılandırmanız, araba ödemenizi ortadan kaldırmanız, evinizi küçültmeniz veya fazla mesai konusunda patronunuzla konuşmanız gerekebilir.
3. Planınızı uygulamaya başlayın – Geliştirdiğiniz çözümleri nasıl takip edebileceğiniz konusunda net olun. Belki de bu, kredi kartlarını kesmek, yeni bir iş için ağ kurmak, yerel bir gıda bankasına kaydolmak veya faturaları ödemek için internette bir şeyler satmak anlamına gelebilir.
4. Kat ettiğiniz yolu takip edin – Hepimizin yakın zamanda deneyimlediği gibi, finansal sağlığınızı etkileyen olaylar hızlı bir şekilde gerçekleşebilir, bu nedenle planınızı düzenli olarak gözden geçirmeniz önemlidir. Örneğin bazı yöntemler diğerlerinden daha iyi çalışıyor olabilir ya da faiz oranlarındaki, aylık giderlerdeki veya saatlik ücretinizdeki değişiklikler planınızı gözden geçirmeniz gerektiği anlamına geliyor olabilir.
5. Aksiliklerden dolayı raydan çıkmayın – Hepimiz insanız ve planınız ne kadar sıkı olursa olsun hedefinizden sapabilirsiniz ya da beklenmedik bir şey planlarınızın işleyişini değiştirebilir. Kendinizi hırpalamayın, ancak mümkün olan en kısa sürede yolunuza devam edin.

Planınızı ne kadar ayrıntılı yaparsanız, mali durumunuz konusunda kendinizi o kadar güçlü hissedersiniz.​

3. Strateji: Aylık Bütçe Oluşturun

Mali sorunlarınızı hafifletmeye yönelik planınız ne olursa olsun, aylık bir bütçe belirlemek ve takip etmek, doğru yolda kalmanıza ve durumunuzun üzerindeki kontrolünüzü yeniden kazanmanıza yardımcı olabilir.

1. Market ve yol masraflarının yanı sıra aylık kira, ipotek ve elektrik faturaları gibi günlük harcamaları bütçenize ekleyin. Araba sigortası veya emlak vergisi gibi yıllık ödediğiniz harcamaları 12’ye bölün, böylece her ay kenara para ayırabilirsiniz.
2. Mümkünse, hastalanırsanız tıbbi katkı payı, reçete ücreti veya ev / araba tamir masrafları gibi beklenmeyen masrafları da hesaba katmaya çalışın.
3. Faturaların zamanında ödenmesini sağlamak, geç ödemelerden ve faiz oranlarındaki artışlardan kaçınmak için, mümkün olan her yerde otomatik ödemeleri ayarlayın.
4. Hangi harcamalarınıza öncelik vermeniz gerektiğini belirleyin. Her ay harcamalarınızı karşılamakta zorluk yaşıyorsanız, paranızın ilk nereye harcanacağına karar vermeniz yardımcı olabilir. Örneğin kendinizin ve ailenizin beslenmesi, barınması ve elektriğin açık tutulması temel ihtiyaçlardır. Kredi kartınızı ödemek, ödemelerinizi geciktirmiş olsanız ve borç tahsilat şirketlerinin üzerinize geliyor olsa bile bir temel ihtiyaç değildir.
5. Tasarruf etmenin yollarını aramaya devam edin. Çoğumuz bütçemizde geçimimizi sağlamaya yardımcı olacak bir şeyler bulabiliriz. Bütçenizi düzenli olarak gözden geçirin ve giderleri azaltmanın yollarını arayın.
6. Eşinizden, partnerinizden veya ailenizin diğer bireylerinden destek alın. Evinizdeki herkesin finansal problemlerinizi çözmek konusunda aynı sayfada olduğundan ve ulaşmaya çalıştığınız finansal hedefleri anladığından emin olun.

4. Strateji: Genel Stresinizi Yönetin

Finansal sorunların çözümü, zaman içinde verimli olan küçük adımları içerir. Mevcut ekonomik ortamda, finansal zorluklarınızın bir gecede ortadan kalkması pek olası değildir. Ancak bu, stres seviyenizi azaltmak ve uzun vadede zorluklarla daha iyi başa çıkmak için gereken enerjiyi ve iç huzuru bulmak için hemen adım atamayacağınız anlamına gelmez.

• Harekete geçin – Kısa ve düzenli olan bir egzersiz rutini stresi hafifletmeye, ruh halinizi ve enerjinizi artırmaya ve özgüveninizi artırmaya yardımcı olabilir. Çoğu gün 30 dakikayı hedefleyin; eğer daha kolaysa, 10 dakikalık kısa bölümlere bölün.

• Bir rahatlama tekniği uygulayın – Her gün rahatlamak için zaman ayırın ve zihninizi endişelerden uzaklaştırın. Meditasyon, nefes egzersizleri veya diğer rahatlama teknikleri, stresi azaltmanın ve yaşamınızdaki dengeyi yeniden sağlamanın en önemli yollarıdır.

• Uykuyu eksik etmeyin – Yorgun hissetmek yalnızca stresinizi ve olumsuz düşünce kalıplarınızı artıracaktır. Bu zor dönemde uykunuzu iyileştirmenin yollarını bulmak hem zihninize hem de bedeninize yardımcı olacaktır.

• Benlik saygınızı artırın – Finansal sorunlar yaşamak kendinizi başarısız hissetmenize neden olabilir ve özgüveninizi etkileyebilir. Kendiniz mücadele ederken bile gönüllü olarak başkalarına yardım etmek güveninizi artırabilir ve stresi, öfkeyi ve kaygıyı hafifletebilir; değerli bir amaca yönelik yapılan yardımların olası bireysel faydalarından bahsetmeye bile gerek yok. Bunların yanı sıra doğada zaman geçirebilir, yeni bir beceri edinebilir veya banka bakiyeniz yerine sizi siz olduğunuz için takdir eden insanlarla birlikteliğin tadını çıkarabilirsiniz.

• Sağlıklı yemekleri tercih edin – Meyve, sebze ve omega-3 açısından zengin sağlıklı bir beslenme, ruh halinizi desteklemenize, enerjinizi ve bakış açınızı iyileştirmenize yardımcı olacaktır. Ve bir servet harcamanıza gerek yok; Kısıtlı bir bütçeyle iyi beslenmenin yolları var.

• Hayatınızdaki güzel şeyler için minnettar olun – Parasal kaygılar ve mali belirsizliklerle boğuştuğunuz zaman, tüm dikkatinizi olumsuzluklara odaklamak kolaydır. Gerçeği görmezden gelip her şey yolundaymış gibi davranmanıza gerek olmasa da, örneğin, yakın bir ilişkinin, veya gün batımının güzelliğinin değerini içselleştirmek için biraz zaman ayırabilirsiniz. Bunları yapmak zihninizi endişelerden uzaklaştırabilir, ruh halinizi iyileştirmeye yardımcı olabilir ve stresinizi azaltabilir.